Honden en Oud & Nieuw

Elk jaar weer worden onze huisdieren rond oud en nieuw geconfronteerd met harde geluiden, lichtflitsen en kruitdampen, die veel angst kunnen veroorzaken. 

De angst voor harde geluiden is een natuurlijke angst en in principe ook functioneel: in de natuur zal een dier gevaarlijke situaties ontwijken en hiervoor vluchten waardoor zijn overlevingskans wordt verhoogd. Onze leefomgeving is helaas vaak zo ingericht dat het dier zich niet kan aanpassen: het dier kan bij gevaar, zoals bijvoorbeeld harde vuurwerkknallen, niet vluchten. Door vervelende ervaringen en door herhaaldelijk schrikken kunnen dieren zelfs een fobie voor geluiden ontwikkelen. De angst en paniek die ze hierbij kunnen ervaren is vaak groot en zeker geen aanstellerij.

Hoe is (vuurwerk)angst te herkennen?

Wanneer een hond angstig is, kunt u dit zien aan angstgedrag. Een angstige hond heeft een lage staarthouding, de oren plat in de nek en maakt zich klein. Het dier wil wegkruipen of vluchten, deinst of duikt in elkaar en loopt mogelijk achteruit. Ook grote pupillen en trillen over het hele lichaam kunnen wijzen op angst.

Het dier kan daarbij ook verschillende stresssignalen uiten. Stresssignalen bij de hond zijn onder andere onrustig heen en weer lopen, niet willen eten, hijgen, het aflikken van de lippen, gapen, zich uitschudden, zich zelf krabben of bijten in de vacht en met een voorpootje omhoog blijven staan in stilstand. Om problemen rondom oud en nieuw te voorkomen is het belangrijk om op tijd op zoek te gaan naar advies over preventie en/of het behandelen van vuurwerkangst. De meest ideale situatie om vuurwerkangst aan te pakken is om ver van te voren, dat wil zeggen minimaal drie maanden, te gaan beginnen met trainen. Voor het trainen van geluiden zijn speciale cd’s met geluidsfragmenten op de markt. Laat uw dier langzaam wennen aan vuurwerkgeluid door de cd eerst zacht en geleidelijk aan steeds luider af te spelen. Vervolgens geeft u een beloning op het moment dat het dier het gewenste gedrag laat zien, dus niet het bovengenoemde angstgedrag. Op deze manier wordt een situatie gecreëerd waarbij het gewenste gedrag wordt uitgelokt en kan worden bekrachtigd. Het uiteindelijke doel van deze training is om aan de geluidsprikkel een prettig gevoel te koppelen.

Adviezen voor de periode rond de jaarwisseling

• Zorg dat uw hond een eigen plekje heeft in huis waar hij zich veilig voelt en waar hij zich kan verstoppen als hij angstig wordt. De ene hond wil graag bij u in de buurt blijven voor steun, de andere hond trekt zich liever terug in zijn bench. Als dat laatste het geval is kunnen er ook wat dekens over de bench gelegd worden om geluiden te dempen. 
• Steek nooit zelf vuurwerk af in de buurt van dieren en probeer vuurwerk tijdens het uitlaten te ontwijken. Als vuurwerk te dichtbij, vlak voor of tussen de poten van de hond neerkomt, kan dat zo’n traumatische ervaring zijn dat de hond levenslang zeer angstig voor vuurwerk zal blijven.
• Geef altijd het goede voorbeeld door snel te herstellen als u zelf schrikt van geluid en ga bij geknal gewoon door waar u mee bezig was. Op deze manier vertelt u eigenlijk aan de hond dat het knallen normaal is, geen vervelende consequenties heeft en dat er niet op gereageerd hoeft te worden. 
• Spelen en angst gaan niet samen. Bij milde angst kunt u bij harde knalgeluiden gaan spelen met de hond. Hij zal het geluid gaan koppelen met het leuke spel een aandacht van de baas. Neem dus een favoriet speeltje mee tijdens het uitlaten.
• Laat honden die niet bang zijn niet samen met andere honden die wel bang zijn of bij mensen met angst voor vuurwerk. Honden die niet angstig zijn, kunnen hierdoor juist bang worden.
• Doe uw hond een halsband om met uw telefoonnummer voor het geval dat de hond wegvlucht. Een andere manier hiervoor is de Spotted tag die bij ons te koop is. Zorg er ook voor dat de registratiegegevens van de chip van de hond in orde zijn.

Adviezen voor oudjaarsavond zelf

• Laat uw hond overdag extra lang uit, het liefst op een rustige locatie waar nog geen vuurwerk wordt afgestoken, zodat de hond lekker moe is ’s avonds. Zorg ’s avonds op tijd dat hij nog even wordt uitgelaten en houd hem aangelijnd.
• Geef de hond veel afleiding. Begin hier al mee in de middag, ruim voordat het vuurwerk begint. Denk hierbij aan het geven van een kauwstaaf of een voerpuzzel of -spel. 
• Sluit ramen en gordijnen op tijd, laat het licht aan en zorg voor wat andere afleidende geluiden door de radio of TV aan te zetten. Let wel op dat dit geen programma’s zijn met vuurwerkgeluiden!
• Probeer zelf zo veel mogelijk rustig te blijven en doe gewoon de dingen die u normaliter ’s avonds ook doet. Op deze manier heeft uw hond de meeste steun aan u. Laat de hond niet alleen, dat kan tot zeer traumatische ervaringen leiden. 
• Zorg dat u uw hond tot steun bent, maar voorkom het belonen en aanleren van angstgedrag. Zorg dat u er bent, speel samen en leid de hond af. Kiest uw hond er bijvoorbeeld voor om naast u bij de TV te zitten tijdens het vuurwerk, laat hem dan gewoon zitten, maar ga hem niet uitgebreid aaien en kalmerend toespreken als hij zit te trillen van angst. Negeer angstgedrag, maar beloon de hond bij gewenst gedrag, dus als hij ontspannen en rustig is, met aandacht of wat lekkers.
• Voor honden die extreem angstig worden van het vuurwerk is het doorbrengen van oudejaarsnacht in een pension in een rustig gelegen gebied soms een oplossing. Ook zijn er vuurwerkvrije vakantieparken waar u samen met uw huisdier(en) een rustige jaarwisseling kunt vieren.

Feromonen en supplementen bij vuurwerkangst

Adaptil

Adaptil bevat een nagemaakt feromoon dat door zogende moederhonden wordt afgegeven in de eerste 3 tot 5 dagen na de geboorte. Dit feromoon geeft een geruststellende boodschap en helpt puppy’s te kalmeren en gerust te stellen. Wanneer de stof in de Adaptil producten wordt verspreid geeft dit hetzelfde gevoel van veiligheid en comfort dat de hond kreeg in het nest bij zijn moeder. Adaptil is verkrijgbaar als een halsband en als een verdamper voor in huis. Beide producten werken ongeveer 30 dagen. Bij gebruik in verband met vuurwerkangst wordt aangeraden om minimaal 2 weken voor de jaarwisseling te starten met Adaptil. Een groot voordeel van de halsband is dat deze ook buiten werkt. 

Naast de verdamper en halsband zijn er ook Adaptil tabletten. Dit zijn voedingssupplementen met een combinatie van aminozuren en vitamines die zorgen voor een snelle en tijdelijke kalmering. De smakelijke tabletten kunnen 2 uur voor de te verwachten spannende gebeurtenis gegeven worden.

Zylkène 

is een 100% natuurlijk voedingssupplement dat huisdieren helpt om te gaan met stressvolle situaties zoals een verhuizing, de komst van een baby en vuurwerk. Zylkène bevat alpha-casozepine, een stof die via een natuurlijk proces uit het melkeiwit caseïne is gewonnen. Dit eiwit is afkomstig van melk van moederdieren en heeft bij pups een kalmerend effect. Zylkène zorgt voor een ontspannen gevoel zonder een dier te versuffen. Zylkène wordt één keer per dag gegeven en is verkrijgbaar als capsules met smakelijk poeder voor over het voer en als lekkere kauwtabletten die als snoepje kunnen worden aangeboden. Start met het geven van Zylkène minimaal 1 tot 2 dagen voor de voorspelde stressvolle situatie. Om een optimaal effect te verkrijgen en om dieren in de onrustige weken voor oud en nieuw al te ondersteunen adviseren wij om 14 dagen voor de jaarwisseling al te starten met Zylkène.

Medicatie bij vuurwerkangst

In sommige gevallen is het nodig om een dier met medicijnen te ondersteunen rond de jaarwisseling, maar medicatie zal de vuurwerkangst nooit volledig wegnemen of oplossen. Een hond zal ook mét medicatie milde spanningssignalen en opwinding blijven tonen bij harde knallen. Daarom zijn alle mogelijke voorzorgsmaatregelen die eerder genoemd zijn op zijn minst zo belangrijk om te zorgen voor een zo rustig mogelijke jaarwisseling.

Laat een hond nooit alleen wanneer hij kalmerende medicatie heeft gehad! Ga nooit zelf de dosering wijzigen en maak de tijd tussen twee toedieningen niet korter dan de dierenarts heeft aangegeven. 

Let op: gebruik geen middel dat Vetranquil heet of acepromazine bevat! Het bereikte effect van dit middel is tegengesteld. Acepromazine zorgt ervoor dat de gevoeligheid voor geluid toeneemt, maar door spierverslapping kan het dier hier niet meer op reageren. Zo wordt de stress en paniek alleen maar groter en zal uw hond de volgende keer dat hij harde geluiden hoort nog angstiger reageren.

Pexion

Oorspronkelijk is Pexion op de markt gebracht voor honden met epilepsie. Uit onderzoek is gebleken dat dit middel ook kan worden gebruikt voor het verminderen van onrust en angst geassocieerd met een fobie voor harde geluiden. De werkzame stof in Pexion is imepitoïne. Pexion heeft een sterk angstremmende werking zonder het dier te versuffen en werkt op een soortgelijke manier in de hersenen als alprazolam, het middel dat wij eerder voorschreven voor angstige dieren tijdens de vuurwerkperiode.

We adviseren om minimaal 2 dagen voor oudejaarsdag te starten met Pexion, wanneer de hond nog niet heel erg gestrest is. Op deze manier wordt een optimaal angstverminderend effect bereikt. De werkzaamheid is beter als de tabletten op lege maag worden gegeven.

Bijwerkingen die op kunnen treden bij het gebruik van Pexion zijn kortdurende duizeligheid, sloomheid, misselijkheid en toegenomen eetlust. Angstverminderende medicijnen kunnen leiden tot ontremming van angst gerelateerde gedragingen. Dit betekent dat gebruik van het middel kan leiden tot een toename of vermindering van agressie. Bij honden met agressieproblemen wordt dan ook geadviseerd om eerst te overleggen met de dierenarts of hondengedragsdeskundige.

De werkzaamheid van Pexion is niet onderzocht bij honden jonger dan 12 maanden. Gebruik wordt afgeraden bij dieren minder dan 2 kilo, honden met nier-, lever- en hartaandoeningen, bij dekreuen en bij teven tijdens de dracht en lactatie.

Sileo

Sinds kort is er een nieuw medicijn beschikbaar om in te zetten bij honden met acute stress en angst door geluid. Sileo bevat de werkzame stof dexmedetomidine. In hogere doseringen wordt deze stof in de diergeneeskunde al jaren gebruikt voor de narcose. In lagere doseringen worden alleen de angst en opwinding bij acute stressvolle situaties verminderd.

Sileo is een gel die met een spuit op het slijmvlies van de wangzak achterin de bek moet worden aangebracht. Doorslikken van de gel is niet gevaarlijk, maar het middel is dan veel minder of niet werkzaam. Er moet daarom een kwartier gewacht worden met het geven van voedsel na de toediening. De spuit is voorzien van stippen en kan aan de hand van het gewicht van de hond worden afgesteld. Dit afstellen en het toedienen van het middel vergt wat handigheid, wij raden daarom aan om voor gebruik de bijsluiter te lezen en de instructievideo’s te bekijken.

Belangrijk is dat Sileo moet worden toegediend vóór het dier angst vertoont. De werking van het middel is namelijk verminderd bij bijzonder nerveuze of opgewonden dieren. De werking kan vanaf een kwartier tot een uur na toediening worden waargenomen en werkt gemiddeld 2 uur lang. De toediening mag iedere 2 tot 3 uur herhaald worden tot maximaal 5 keer in totaal.

Bijwerkingen die kunnen optreden bij het gebruik van Sileo zijn bleke slijmvliezen, sufheid, braken en urine-incontinentie. Sileo mag niet gebruikt worden bij honden met aandoeningen aan hart of bloedvaten of bij nier- en leverfalen. Gebruik bij drachtige of lacterende dieren en dieren jonger dan 16 weken wordt afgeraden.

Tenslotte

Voor meer informatie over de genoemde middelen en een passend advies voor uw hond kunt u natuurlijk altijd terecht bij één van onze assistentes. Bij dieren met epilepsie, hart-, nier- en/of leverproblemen wordt het gebruik van de eerder genoemde medicijnen afgeraden. In deze gevallen kunt u ook contact met ons opnemen, dan zoeken we samen naar een oplossing.